আই চি চি বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপ(WTC): টেষ্ট ক্ৰিকেটৰ এক নতুন যুগ-–নীলু কুমাৰ আচাৰ্য্য
ক্ৰিকেটৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া আৰু পুৰণি সংস্কৰণ টেষ্ট ক্ৰিকেটক অধিক আকৰ্ষণীয় আৰু প্ৰাসংগিক কৰিবলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰিকেট পৰিষদৰ দ্বাৰা বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপ (WTC) প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। ২০১৯ চনত আৰম্ভ হোৱা ডব্লিউ টি চিৰ লক্ষ্য হৈছে টেষ্ট মেচৰ তাৎপৰ্য্য বৃদ্ধি কৰা, টেষ্টৰ দ্বিপাক্ষিক শৃংখলালৈ প্ৰতিযোগিতামূলক তত্ব অনা আৰু বিশ্বজুৰি অধিক সংখ্যক ক্ৰিকেট অনুৰাগীক আকৰ্ষণ কৰা।
২০১৯ চনৰ পৰা ২০২১ চনলৈ অনুষ্ঠিত হোৱা আইচিচি বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপৰ উদ্বোধনী সংস্কৰণত শীৰ্ষ ৯ খন টেষ্ট খেলা দেশে অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ পাইছিল। প্ৰতিটো দলে ছটা ছিৰিজ (ঘৰুৱা ক্ষেত্ৰত তিনিখন আৰু বিদেশত তিনিখন) খেলিছিল, মুঠ ৭১খন মেচে চূড়ান্ত প্ৰতিযোগী নিৰ্ধাৰণ কৰা, পইণ্ট ব্যৱস্থাত অৰিহণা যোগাইছিল। পইণ্ট এনেদৰে প্ৰদান কৰা হৈছিল যাতে জয়ী মেচত গুৰুত্ব দিয়া হয়, ড্ৰ’ মেচৰ বাবে অতিৰিক্ত পইণ্ট দিয়া হৈছিল, আনহাতে পৰাজয়ৰ ফলত নিশ্চয়কৈ শূন্য পইণ্ট। এই ফৰ্মেট আক্ৰমণাত্মক আৰু ৰোমাঞ্চকৰ ক্ৰিকেটক উৎসাহিত কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল বুলি ক’লেও ভুল নহ’ব, কিয়নো দলসমূহে কেৱল জীয়াই থকাৰ বাবেই নহয়, জয় নিশ্চিত কৰাটোও অনিবাৰ্য আছিল।
লীগ পৰ্যায়ৰ শেষৰ ফালে শীৰ্ষ দুটা দল ফাইনেললৈ আগবাঢ়ি যায় আৰু তাৰ শিখৰত উপনীত হয় এক ৰোমাঞ্চকৰ শ্ব’ডাউন। ২০২১ চনৰ জুন মাহত অনুষ্ঠিত হোৱা প্ৰথমখন ফাইনেলত নিউজিলেণ্ডে চাউথমপটনত অনুষ্ঠিত ৰোজ বাউলত ভাৰতৰ বিৰুদ্ধে খেলিছিল। ঘনিষ্ঠভাৱে যুঁজ দিয়া প্ৰতিযোগিতাত নিউজিলেণ্ডে বিজয়ী হৈ ওলাই আহি উদ্বোধনী বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপৰ ট্ৰফী দাঙিবলৈ সক্ষম হৈছিল।
বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপে টেষ্ট ক্ৰিকেটৰ পৰিৱেশক কেইবাটাও দিশত পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছে। যেনে-
লীগ ফৰ্মেট সৃষ্টি কৰি ডব্লিউ টি চিয়ে দলসমূহৰ মাজত প্ৰতিযোগিতা তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছে। প্ৰতিখন মেচেই এতিয়া গুৰুত্ব কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, কিয়নো পইণ্ট জমা হয় এটা উল্লেখযোগ্য লক্ষ্যৰ দিশে: চেম্পিয়নশ্বিপৰ খিতাপ।
ক্ৰিকেটৰ এই ক্লাছিক ফৰ্মেটৰ বাবে বিশ্বব্যাপী প্ৰতিযোগিতাৰ প্ৰৱৰ্তনে অনুৰাগীৰ মাজত পুনৰ আগ্ৰহ জগাই তুলিছে। স্পষ্ট উদ্দেশ্য আৰু প্ৰতিদ্বন্দিতাৰ সৈতে দৰ্শকসকল অধিক নিয়োজিত হৈ পৰে, সীমিত অভাৰৰ ক্ৰিকেটৰ তুলনাত টেষ্ট প্ৰায়ে কম গতিশীল বুলি ভবা ফৰ্মেটত সৃষ্টি হোৱা ব্যৱধান দূৰ কৰে।
ইয়াৰোপৰি ডব্লিউ. টি. চি.য়ে দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে এটা দলৰ প্ৰদৰ্শনৰ সূচক হিচাপে কাম কৰে। চেম্পিয়নশ্বিপত সফলতাই ধাৰাবাহিক উৎকৰ্ষতাৰ প্ৰতিফলন ঘটায়, দলসমূহ ঘৰুৱা সুবিধা আৰু বিদেশত খেলাৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ মাজত ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাত অভ্যস্ত হৈ পৰে।
লগতে সঁচা ক’বলৈ গ’লে প্ৰশিক্ষক আৰু অধিনায়কসকলে অধিক কৌশলগত পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। পইণ্টৰ বাবে মেচ জয় কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাই দলৰ নিৰ্বাচন, প্লেয়াৰ ৰ’টেশ্যন, আৰু খেলৰ পৰিকল্পনাকো বাৰুকৈ প্ৰভাৱিত কৰে, যাৰ ফলত বহু পৰিমাণে ভিন্ন পৰিস্থিতি আৰু প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ বিৰুদ্ধে কৌশল প্ৰণয়ন কৰাত অধিনায়কৰ ভূমিকা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
গতিকে একে আষাৰত ক’বলৈ গ’লে আমি বিশ্ব টেষ্ট চেম্পিয়নশ্বিপক এক যুগান্তকাৰী উদ্ভাৱন আৰু সফলতম আয়োজন বুলি ক’ব পাৰোঁ। কিন্তু অপ্ৰিয় হ’লেও সঁচা কথা যে, এই সংস্কৰণত এতিয়াও বহুতো শুধৰণিৰ প্ৰয়োজন আছে। পইণ্ট চিষ্টেম, দুবছৰৰ মূৰত হোৱা ফাইনেলৰ সময় আৰু স্থান নিৰ্ধাৰণ, দলসমূহৰ মাজত যথাসম্ভৱ সম-পৰিমাণৰ মেচ আৰু চিৰিজ অনুষ্ঠিত কৰা আদি।
আটাইতকৈ ডাঙৰ কথা, উদ্বোধনী আৰু দ্বিতীয়খন ফাইনেলতো ভাৰত উপনীত হোৱাৰ বাবেহে এয়া অলপ বেছি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। যেতিয়া ভাৰত ফাইনেলত নাপাব বা আন দুটা দল শীৰ্ষ প্ৰতিদ্বন্দী হ’ব, তেতিয়াও সেই একেই উৎসাহ, সমৰ্থন থাকিবনে ইয়াক লৈ…সেয়া নিশ্চয় সম্পূৰ্ণ ন দি কোনেও ক’ব নোৱাৰে।
ডব্লিউ টি চি দ্বিতীয় চক্ৰলৈ আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে বহুতে ফৰ্মেটটোৰ অধিক উন্নতি আৰু পৰিশোধনৰ আশা কৰে। আইচিচিয়ে খেলুৱৈৰ মতামত, মেচৰ অৱস্থা, আৰু অনুৰাগীৰ সংযোগৰ স্তৰৰ মূল্যায়ন অব্যাহত ৰাখিছে যাতে চেম্পিয়নশ্বিপটো গতিশীল আৰু প্ৰাসংগিক হৈ থাকে।
দ্বিতীয় সংস্কৰণৰ বাবে (২০২১-২০২৩) পইণ্ট ব্যৱস্থাটো শৃংখলাৰ ভিন্ন দৈৰ্ঘ্যৰ হিচাপ দিবলৈ সামঞ্জস্য কৰা হৈছিল। মেচসমূহৰ ফলাফলে পুনৰ চূড়ান্ত প্ৰতিযোগী দল দুটা নিৰ্ধাৰণ কৰিব, প্ৰতিখন খেলেই দলসমূহে টেষ্ট ক্ৰিকেটৰ চূড়ান্ত পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনাত প্ৰভাৱ পেলাব।
শেষত ২০২৩-অত অনুষ্ঠিত ফাইনেলখনতো ভাৰত উপনীত হয়গৈ। এইবাৰ আকৌ বিপক্ষত আছিল অষ্ট্ৰেলিয়া। গতিকে ৰোমাঞ্চ অনায়াসেই আকাশ চুইছিলগৈ।
ভাৰত দুয়োটা চক্ৰত ৰানাৰ্চ আপ দল হিচাপে সন্তুষ্ট হ’বলগীয়া হৈছিল যদিও দুয়োটা সফল আয়োজন ক্ৰিকেট জগতৰ এক ল্যাণ্ডমাৰ্ক পদক্ষেপ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰি টেষ্ট ক্ৰিকেটত নতুন প্ৰাণ জগাই তুলিছিল। এক উত্তেজনাপূৰ্ণ, প্ৰতিযোগিতামূলক কাঠামো সৃষ্টি কৰি ই ফৰ্মেটটোৰ উত্তৰাধিকাৰক শক্তিশালী কৰে আৰু বহল দৰ্শকৰ বাবে আকৰ্ষণৰ আন এটা বিন্দু হৈ দেখা দিয়ে।
চলিত WTC ২০২৩-২০২৫ চক্ৰত কিছুমান ৰোমাঞ্চকৰ প্ৰতিযোগিতা দেখা গৈছে আৰু তাৰেই ভিতৰত এতিয়ালৈকে অন্যতম আকৰ্ষণীয় প্ৰদৰ্শন হৈছে নিউজিলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে শ্ৰীলংকাই ২-০ৰ ব্যৱধানত শৃংখলা জয় কৰা। ইয়াৰ পূৰ্বে ইংলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধেও লণ্ডনত খেলা অন্তিম টেষ্টখন জিকি শ্ৰীলংকা আত্মবিশ্বাসী হৈ আছিল।
নিউজিলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে এই গুৰুত্বপূৰ্ণ শৃংখলা জয়ৰ জৰিয়তে শ্ৰীলংকাই তেওঁলোকৰ WTC ফাইনেলত প্ৰৱেশৰ সম্ভাৱনাও বঢ়াই তোলে। এই জয়ে তেওঁলোকক WTC পইণ্ট্চ্ টেবুলত তৃতীয় স্থানলৈ লৈ যায় আৰু তেওঁলোকৰ পইণ্ট শতাংশ (PCT) ৫৫.৫৬%লৈ বৃদ্ধি কৰে। আনহাতে, বৰ্তমানৰ ডব্লিউ টি চি চেম্পিয়ন নিউজিলেণ্ডে এই চক্ৰত সংগ্ৰাম কৰি ষষ্ঠ স্থানলৈ নামি আহিছে, ৩৭.৫০% পিচিটি।
এই ফলাফলে চলি থকা ডব্লিউ টি চি চক্ৰত অধিক উত্তেজনা যোগ কৰে, য’ত দলসমূহে ফাইনেললৈ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিবলৈ শীৰ্ষ দুটাত স্থান লাভৰ বাবে যুঁজি আছে।
বৰ্তমান ভাৰতে ৭৪.২৪% PCTৰে আগবাঢ়ি আছে, তাৰ পিছতে আছে অষ্ট্ৰেলিয়া ৬২.৫০%। প্ৰতিযোগিতাখন আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে শ্ৰীলংকাৰ পুনৰুত্থানে চূড়ান্ত ৰেংকিং গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা ল’ব পাৰে, এতিয়াও কেইবাখনো গুৰুত্বপূৰ্ণ শৃংখলা খেলিবলগীয়া আছে।
বিশ্ব ক্ৰিকেট অনুগামীসকলে ভৱিষ্যত সংস্কৰণৰ বাবে আগ্ৰহী হৈ থকাৰ সময়তে এটা কথা স্পষ্ট যে টেষ্ট ক্ৰিকেট এই ক্ৰীড়াৰ এতিয়াও এক অবিচ্ছেদ্য অংশ হৈয়েই আছে, আৰু WTCয়ে ইয়াৰ ভৱিষ্যত গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিবলৈ সাজু হৈছে যে তাত কোনো ধৰণৰ সন্দেহ নাই।
(লেখাটোত উল্লেখিত তথ্য তথা পৰিসংখ্যাবোৰ ১অক্টোবৰ ২০২৪ লৈকে হৈ যোৱা খেলবোৰৰ আধাৰত দিয়া হৈছে।)
*******